بسمه تعالی
امروزه، آمار مبتلایان به بیماری‌های غیر واگیر به علّت تغییر سبک زندگی ورشد جمعیت سالمندی رو به افزایش بوده،لذا یکی از کلیدی‌ترین نکات مراقبتی در‌‌این گونه بیماری‌ها ، آموزش به بیمار و خانواده اوست. با افزایش سطح تحصیلات و سواد در جامعه و الزامات اجتماعی و اقتصادی جهت کاهش زمان اقامت در بیمارستان، ورود فن‌آوری‌ها و روش‌های نوین مراقبت و درمان در عرصه سلامت و تأکید بر خودمراقبتی ، تقاضای جامعه و بیماران برای دریافت دانش و اطّلاعات مرتبط با مراقبت و درمان افزایش یافته است. به‌‌این ترتیب توجّه به رویکردهای مراقبتی جامع و جامعه‌نگر مبتنی بر نیازهای افراد و گروه‌ها امری غیر قابل اجتناب تلقی میشود.
از سال1970، شورای مشترک اعتباربخشی سازمان‌‌های مراقبت سلامت (JCAHO)،آموزش بیمار را به عنوان حق اساسی تمامی بیماران در منشور حقوق بیمار ثبت نمود.در متن مشروح و نهایی منشور حقوق بیمار که در آبان ماه 1388 از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پنج محور کلی و 37 بند،اعلام گردید، حق دریافت اطّلاعات به نحو مطلوب و کافی به صراحت اعلام شده و محتوای برخی بندهای دیگر نیز به طور غیرمستقیم با مقدمه یا موخره‌‌ای از آموزش و ارایه اطّلاعات به بیمار و خانواده همراه است.
پرستاران بیشترین درصد ارایه‌دهندگان مراقبت سلامت را تشکیل می‌دهند که یکی از اساسی‌ترین نقش‌‌ها و وظایف شناخته شده و حرفهای آن‌ها، آموزش به بیمار است. آموزش به بیمار جزء لاینفک مراقبت از بیمار محسوب میشود و درکوریکولوم درسی پرستاران، آشنایی با دانش و مهارت‌های آموزش بیمار درنظر گرفته شده و انتظار می‌رود که همه پرستاران پس از دانش آموختگی، از صلاحیّت و توانایی لازم برای به کارگیری فرایند آموزش بیمار برخوردار باشند.
لذا،پرستاران از یک سو به دلیل ارتباط طولانی و مداوم با بیمار و خانواده، و از سوی دیگر با توجّه به آموزش‌‌های تخصّصی مرتبط با استانداردهای حرفهای و الزامات قانونی اعتباربخشی، موظّفند پاسخ‌گوی نیازهای آموزشی بیمار و خانواده باشند.
در همین راستا با پیشنهاد معاونت پرستاری وزارت بهداشت و موافقت مقام عالی وزارت و معاون محترم درمان وزارت بهداشت،تولیت آموزش به بیمار و خانواده طی نامه شماره 22418/د/400 مورخ 13/9/1396 به این معاونت واگذار شد.
هم اکنون آیین نامه اموزش به بیمار و خانواده تدوین شده، دبیرخانه و سامانه آموزش به بیمار و خانواده به آدرس dn.pfee.ir درمعاونت پرستاری راه اندازی شده است.
مقرر است هر ساله کنگره های استانی آموزش به بیمار و خانواده حداقل در مناطق ده گانه آمایشی برگزار گردد و همچنین برگزاری کنگره ملی آموزش به بیمار و خانواده به یکی از دانشگاه های علوم پزشکی کشور واگذار میشود که در سال 1398 به دانشگاه علوم پزشکی گیلان واگذار شده است.
دکتر مریم حضرتی
معاون پرستاری وزارت بهداشت